Top

Gepubliceerd in:

01-05-2007 | Artikel

Moeder worden op latere leeftijd en het risico op borstkanker

Auteurs: dr. M. A. Rookus, T. M. Mooij

Gepubliceerd in: Bijblijven | Uitgave 5/2007

Samenvatting

Vrouwen hebben een hoger risico op borstkanker naarmate zij op latere leeftijd kinderen krijgen, minder kinderen krijgen en korter borstvoeding geven. Behalve dat Nederlandse vrouwen weinig kinderen krijgen en weinig borstvoeding geven, krijgen zij ook relatief laat hun eerste kind (29 jaar). In de afgelopen dertig jaar is de eerste zwangerschap vijf jaar naar achteren verschoven. Dit alleen verklaart al meer dan één op de negen diagnosen van borstkanker (15%) die zich in een groep van honderd vrouwen voor het 75ste jaar voordoet.

vorige artikel Ouder moeder: risico’s voor het kind

volgende artikel Dilemma’s rond werken en ouderschap

Signaleringscommissie Kanker van KWF Kankerbestrijding. Kanker in Nederland. Trends, prognoses en implicaties voor zorgvraag. KWF Kankerbestrijding, 1999.

Nederlandse Kanker Registratie. (www.ikcnet.nl), 2005.

Wolleswinkel-van den Bosch J. The epidemiological transition in the Netherlands. Rotterdam: Erasmus Universiteit, Instituut Maatschappelijke Gezondheidszorg, 1998.

Centraal Bureau voor de Statistiek. (www.cbs.nl), 2006.

Rookus MA, Mooij TM, Leeuwen FE van. Risicofactoren van mammacarcinoom. In: Wobbes Th, Nortier JWR, Koning CCE, editors. Handboek Mammacarcinoom.Utrecht: De Tijdstroom uitgeverij bv, 2007:29-41.

Kelsey JL, Gammon MD, John EM. Reproductive factors and breast cancer. Epidemiol Rev 1993;15(1):36-47.

Kaaks R, Rinaldi S, Key TJ, Berrino F, Peeters PH, Biessy C, Dossus L, Lukanova A, Bingham S, Khaw KT, Allen NE, Bueno-de-Mesquita HB, Gils CH van, Grobbee D, Boeing H, Lahmann PH, Nagel G, Chang-Claude J, Clavel-Chapelon F, Fournier A, Thiebaut A, Gonzalez CA, Quiros JR, Tormo MJ, Ardanaz E, et al. Postmenopausal serum androgens, oestrogens and breast cancer risk: the European prospective investigation into cancer and nutrition. Endocr Relat Cancer 2005 December;12(4):1071-82.

Kaaks R, Berrino F, Key T, Rinaldi S, Dossus L, Biessy C, Secreto G, Amiano P, Bingham S, Boeing H, Bueno de Mesquita HB, Chang-Claude J, Clavel-Chapelon F, Fournier A, Gils CH van, Gonzalez CA, Gurrea AB, Critselis E, Khaw KT, Krogh V, Lahmann PH, Nagel G, Olsen A, Onland-Moret NC, Overvad K, et al. Serum sex steroids in premenopausal women and breast cancer risk within the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC). J Natl Cancer Inst 2005 May 18;97(10):755-65.

Key T, Appleby P, Barnes I, Reeves G. Endogenous sex hormones and breast cancer in postmenopausal women: reanalysis of nine prospective studies. J Natl Cancer Inst 2002 April 17;94(8):606-16.

10.

Voskuil DW, Vrieling A, Veer LJ van’t, Kampman E, Rookus MA. The insulin-like growth factor system in cancer prevention: potential of dietary intervention strategies. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2005 January;14(1):195-203.

11.

Byrne C, Schairer C, Brinton LA, Wolfe J, Parekh N, Salane M, Carter C, Hoover R. Effects of mammographic density and benign breast disease on breast cancer risk (United States). Cancer Causes Control 2001 February;12(2):103-10.

12.

Horn-Ross PL. Multiple primary cancers involving the breast. Epidemiol Rev 1993;15(1):169-76.

13.

Leeuwen FE van, Klokman WJ, Stovall M, Dahler EC, Veer MB van’t, Noordijk EM, Crommelin MA, Aleman BM, Broeks A, Gospodarowicz M, Travis LB, Russell NS. Roles of radiation dose, chemotherapy, and hormonal factors in breast cancer following Hodgkin’s disease. J Natl Cancer Inst 2003 February 7;95(13):971-29.

14.

Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Familial breast cancer: collaborative reanalysis of individual data from 52 epidemiological studies including 58,209 women with breast cancer and 101,986 women without the disease. Lancet 2001 October 27;358(9291):1389-99.

15.

Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and breastfeeding: collaborative reanalysis of individual data from 47 epidemiological studies in 30 countries, including 50 302 women with breast cancer and 96 973 women without the disease. Lancet 2002 July 20;360(9328):187-95.

16.

Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormonal contraceptives: collaborative reanalysis of individual data on 53 297 women with breast cancer and 100 239 women without breast cancer from 54 epidemiological studies. Lancet 1996 June 22;347(9017):1713-27.

17.

Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Breast cancer and hormone replacement therapy: collaborative reanalysis of data from 51 epidemiological studies of 52,705 women with breast cancer and 108,411 women without breast cancer. Lancet 1997 October 11;350(9084):1047-59.

18.

Malone KE. Diethylstilbestrol (DES) and breast cancer. Epidemiol Rev 1993;15(1):108-9.

19.

Hamajima N, Hirose K, Tajima K, Rohan T, Calle EE, Heath CW Jr, Coates RJ, Liff JM, Talamini R, Chantarakul N, Koetsawang S, Rachawat D, Morabia A, Schuman L, Stewart W, Szklo M, Bain C, Schofield F, Siskind V, Band P, Coldman AJ, Gallagher RP, Hislop TG, Yang P, Kolonel LM, et al. Alcohol, tobacco and breast cancer – collaborative reanalysis of individual data from 53 epidemiological studies, including 58,515 women with breast cancer and 95,067 women without the disease. Br J Cancer 2002 November 18;87(11):1234-45.

20.

Brandt PA van den, Spiegelman D, Yaun SS, Adami HO, Beeson L, Folsom AR, Fraser G, Goldbohm RA, Graham S, Kushi L, Marshall JR, Miller AB, Rohan T, Smith-Warner SA, Speizer FE, Willett WC, Wolk A, Hunter DJ. Pooled analysis of prospective cohort studies on height, weight, and breast cancer risk. Am J Epidemiol 2000 September 15;152(6):514-27.

21.

Huang Z, Hankinson SE, Colditz GA, Stampfer MJ, Hunter DJ, Manson JE, Hennekens CH, Rosner B, Speizer FE, Willett WC. Dual effects of weight and weight gain on breast cancer risk. JAMA 1997 November 5;278(17):1407-11.

22.

Signaleringscommissie Kanker van KWF Kankerbestrijding. De rol van lichaamsbeweging bij preventie van kanker. KWF Kankerbestrijding, 2005.

23.

Ooijendijk WTM, Hildebrandt VH, Jacobusse GW, Hopman-Rock M. Bewegen in Nederland 2000-2004. Bewegen Gemeten 2002-2004. Leiden: TNO Kwaliteit van Leven, 2004: 7-32.

24.

Rookus MA, Leeuwen FE van. Oral contraceptives and risk of breast cancer in women aged 20-54 years. Netherlands Oral Contraceptives and Breast Cancer Study Group. Lancet 1994 September 24;344(8926):844-51.

25.

Beral V, Bull D, Doll R, Peto R, Reeves G. Breast cancer and abortion: collaborative reanalysis of data from 53 epidemiological studies, including 83,000 women with breast cancer from 16 countries. Lancet 2004 March 27;363(9414):1007-16.

26.

Lambe M, Hsieh C, Trichopoulos D, Ekbom A, Pavia M, Adami HO. Transient increase in the risk of breast cancer after giving birth. N Engl J Med 1994 July 7;331(1):5-9.

Titel: Moeder worden op latere leeftijd en het risico op borstkanker
Auteurs: dr. M. A. Rookus
T. M. Mooij
Publicatiedatum: 01-05-2007
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Bijblijven / Uitgave 5/2007
Print ISSN: 0168-9428
Elektronisch ISSN: 1876-4916
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03087570

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 5/2007

Ouder moeder: obstetrische consequenties

Redactioneel ten geleide

Dilemma’s rond werken en ouderschap

Huisarts, zwangerschapswens op leeftijd en het preconceptionele advies

Een moeilijke beslissing: nu ‘al’ een kind of nog even uitstellen? Epidemiologie en oorzaken

De gevolgen van uitstel van zwangerschap voor de vruchtbaarheid