Het Tandheelkundig Jaar 2012

Nu de digitalisatie van de orale radiografische beeldvorming reeds enige tijd zijn vaste plaats verworven heeft in de moderne tandheelkundige praktijk, doet de digitale afdruk ook zijn intrede in de digitale workflow van de tandarts. Hoewel intraorale optische scanners reeds meer dan twintig jaar op de markt zijn, zijn de technologie en de accuraatheid de afgelopen jaren enorm verbeterd en komen er steeds weer nieuwe indicaties bij, dit om te streven naar het concept van ‘impression-free dentistry’. Het tandtechnisch laboratorium gebruikt al geruime tijd extraorale optische scansystemen om gipsen werkmodellen te digitaliseren voor een geautomatiseerde vervaardiging van restauratieve voorzieningen, om zo meer efficiënt en gecontroleerd te kunnen werken. Nu kan de tandarts deze keten volledig digitaliseren. De geautomatiseerde of computergestuurde productie van tandheelkundige restauraties kreeg de afgelopen jaren enorm veel aandacht, gezien de vele voordelen voor zowel patiënt, tandarts als laboratorium. De conventionele manier van het maken van een afdruk en de vervaardiging van gipsmodellen blijven echter tijdrovende en kritische fases in de gehele keten van werkzaamheden. Hier biedt het digitaliseren van de afdrukname een zeer efficiënte oplossing en bovendien is deze niet alleen gebonden aan computer-aided design (CAD) en computer-aided manufacturing (CAM) van de gewenste restauraties. Men kan er dus bijvoorbeeld ook voor kiezen om via de computer geproduceerde werkmodellen de verlorenwastechniek te gaan gebruiken voor de vervaardiging van een metaal-porseleinen kroon.

Orale mucositis is een ernstige en gevreesde bijwerking van chemo- en/of radiotherapie met significante klinische gevolgen. Bij deze aantasting van de mucosa kan het gehele gastro-intestinale stelsel betrokken raken. De prevalentie van orale mucositis ten gevolge van chemotherapie schommelt bij kinderen tussen 52 en 80% (Kühn et al., 2009). Sonis et al. (2001) toonden aan dat toename van de ernst van orale mucositis gepaard gaat met toenemende koorts, verhoogd risico op infectie, volledige afhankelijkheid van parenterale voeding en noodzaak van intraveneuze narcotische pijnstilling met verhoogde kans op mortaliteit binnen de eerste honderd dagen. Het is ook niet onbelangrijk te vermelden dat de ernst van orale mucositis eveneens aan de basis kan liggen van een dosislimiterend effect en zelfs kan leiden tot een onderbreking van de oncologische behandeling (Schubert et al., 2007). Orale mucositis manifesteert zich in de vorm van ulceraties op niet-gekeratiniseerde mucosa, bij voorkeur aan de tongrand, de mondbodem en de wangmucosa. Klinische symptomen volgen in een periode van vijf tot zeven dagen na het starten van chemotherapie. Spontane genezing treedt op tussen negen en veertien dagen na het optreden van de eerste klinische klachten. Eerst verschijnt er erytheem dat zich progressief omvormt tot ulceraties bedekt met een pseudomembraan (Sonis, 2007). Belangrijke factoren die een rol spelen bij het ontwikkelen van orale mucositis zijn het type chemotherapie, het soort maligniteit, de leeftijd van de patiënt, het aantal neutrofiele granulocyten, maar ook de basismondzorg (Kühn et al., 2009). Men heeft aangetoond dat een goede orale hygiëne veel invloed heeft, vooral op het verloop van deze pathologie (Chen et al., 2004; McGuire et al., 2006). Een scala aan preventieve en/of therapeutische middelen voor de aanpak van orale mucositis, zoals lokale anesthetica, cryotherapie, antibiotica, ontstekingsremmers, groeifactoren en mucosabeschermende gels, blijken tot op heden willekeurig gebruikt. Recent werd palifermine ontwikkeld, op basis van een humane keratinocyt groeifactor KGF-1, met bevredigend resultaat. Er is een significante daling te zien van de ernst en duur van orale mucositis. Ondanks deze positieve resultaten signaleerden Schubert et al. (2007) dat 63% van de patiënten een ernstige vorm van orale mucositis ontwikkelde, ondanks de ondersteuning met palifermin. Meer recent werd de low level laser therapie (LLLT), of lage energie laser, nuttig bevonden in de bestrijding en behandeling van orale mucositis. Deze behandeling wordt zeer aangeprezen en is in de richtlijnen van de Multinational Associaton of Supportive Care in Cancer/International Society for Oral Oncology (MASCC/ISOO) opgenomen als een waardevolle behandelingsoptie (Keefe et al., 2007).