Skip to main content
SpringerLink
Log in

Cognitieve gedragstherapie bij sociale fobie: nieuwe ontwikkelingen in de theorie en de behandeling

  • Published:
Dth

Samenvatting

Volgens de cognitieve theorie onderschatten patiënten met een sociale fobie de kwaliteit van hun functioneren en overschatten ze de gevaren van wat hun gedrag bij anderen teweeg zou brengen. De zelfbewustzijnstheorie veronderstelt dat sociaal fobici zich overmatig bewust van zichzelf zijn en te weinig aandacht hebben voor de ander en de sociale taak. Hierdoor baseren zij zich voornamelijk op hun eigen (negatieve) indruk van hoe ze zijn overgekomen op andere mensen. Het doel van cognitieve gedragstherapie voor sociale fobie is dat cliënten een reëel beeld ontwikkelen van zichzelf en hoe anderen hen waarnemen en beoordelen. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van ‘taakconcentratietraining’, uitdaagtechnieken, experimenten en rollenspelen. Het accent van de therapie ligt op het extern gericht verwerken van informatie.

Abstract

According to the cognitive theory, social phobics underestimate their social skills and overestimate the risk of rejection by others. Self–awareness theory assumes that social phobics are excessively self–focused. As a result, their perception of how others view them is mainly based on (negative) self–perceptions. The purpose of cognitive–behaviour therapy for social phobia is to help patients to develop realistic self–impressions as well as realistic ideas about how other view and judge them. In order to establish cognitive change, attentional training, Socratic questioning, experiments, and roleplays are applied. The focus of the therapy is on shifting to externally focused processing of information.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Figuur 1
Figuur 2

Notes

  1. De cijfers op de negatieve eigenschappen worden omgedraaid, om een totaalscore te kunnen berekenen

Referenties

  • Ameringen, M. v., Mancini, C., Styan, G., & Donison, D. (1991). Relationship of social phobia with other psychiatric illness. Journal of Affective Disorders, 21, 93–99.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Amies, P.L., Gelder, M.G., & Shaw, P.M. (1983). Social Phobia: a comparitive clinical study. British Journal of Psychiatry, 142, 174–179.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Arntz, A. (1991). Principes en technieken van de cognitieve therapie. Directieve therapie, 11(4), 252–268.

    Google Scholar 

  • Arntz, A., & Bögels, S. (1995). Cognitieve therapie bij angststoornissen: een overzicht. In J.A. d. Boer & H.G.M. Westenberg (Eds.), Leerboek angststoornissen (pp. 323–357). Utrecht: De Tijdstroom BV.

    Google Scholar 

  • Beck, A.T., Emery, G., & Greenberg, R.L. (1985). Anxiety Disorders and Phobias: a cognitive perspective. New York: Basic Books.

    Google Scholar 

  • Bögels, S., & Arntz, A. (1996). Persoonlijkheidsstoornissen. In W. Vandereycken, C.A.L. Hoogduin, & P.M.G. Emmelkamp (Eds.), Handboek psychopathologie deel 3 (pp. 242–264). Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.

    Google Scholar 

  • Bögels, S., Mulkens, S., & Jong, P. de. (1995). Overmatig zelfbewustzijn en taakconcentratie: een nieuw model voor de behandeling van bloosangst. Gedragstherapie, 28(3), 153–172.

    Google Scholar 

  • Bögels, S.M., & Scholing, A. (1995). Behandeling van angst om te blozen, trillen of zweten. Tijdschrift voor Psychotherapie, 21(4), 248–267.

    Google Scholar 

  • Burgio, K.L., Merluzzi, T.V., & Pryor, J.B. (1986). Effects of performance expectancy and self–focused attention on social interaction. Journal of Personality and Social Psychology, 250(6), 1216–1221.

    Article  Google Scholar 

  • Butler, G. (1989). Issues in the application of cognitive and behavioral strategies to the treatment of social phobia. Special Issue: Social phobia. Clinical Psychology Review, 9(1), 91–106.

    Article  Google Scholar 

  • Caspi, A., Elder, G.H.J., & Bem, D.J. (1988). Moving away from the world: life–course patterns of shy children. Developmental Psychology, 24(6), 824–833.

    Article  Google Scholar 

  • Clark, D.M. (1995). Cognitive therapy for social phobia. Workshop gehouden op de Najaarsconferentie van de Nederlandse en Vlaamse Vereniging voor Gedragtherapie–Veldhoven, 9–10 november.

  • Clark, D.M., & Wells, A. (1995). A cognitive model of social phobia. In R.G. Heimberg, M.R. Leibowitz, D.A. Hope, & F.R. Schneier (Eds.), Social Phobia: Diagnosis, Assessment, and TGreatment (pp. 69–93). New York, London: Guilford Press.

    Google Scholar 

  • Dale, J.H. van (1995). Groot woordenboek der Nederlandse taal. G. Geerts & H. Heestermans. Utrecht: Van Dale Lexicografie.

    Google Scholar 

  • Edwards, D.J.A. (1990). Cognitive therapy and the restructuring of early memories through guided imagery. Journal of Cognitive Psychotherapy, 4(1), 33–50.

    Google Scholar 

  • Hartman, L.M. (1983). A metacognitive model of social anxiety: Implications for treatment. Clinical Psychology Review, 3(4), 435–456.

    Article  Google Scholar 

  • Heimberg, R.G. (1993). Specific issues in the cognitive–behavioral treatment of social phobia. Journal of Clinical Psychiatry, 54(12) , 36–45.

    PubMed  Google Scholar 

  • Hope, D.A., Gansler, D.A., & Heimberg, R.G. (1989). Attentional focus and causal attributions in social phobia: Implications from social psychology. Special Issue: Social phobia. Clinical Psychology Review, 9(1) , 49–60.

    Article  Google Scholar 

  • Montego, J., & Liebowitz, M.R. (1994). Social phobia: anxiety disorder comorbidity. Bulletin of the Menninger Clinic, 58(suppl A), 21–42.

    Google Scholar 

  • Scheier, M.F., Carver, C.S., & Matthews, K.A. (1983). Attentional factors in the perception of bodily states. In J.T. Cacioppo & R.E. Petty (Eds.), Social Psychopathology. New York: Guildford Press.

    Google Scholar 

  • Schneier, F.R., Spitzer, R.L., Gibbon, G.M., Feyer, A.J., & Liebowitz, M.R. (1991). The relationship of social phobia subtypes and avoidant personality disorder. Comprehensive Psychiatry, 32, 1–5.

    Article  Google Scholar 

  • Scholing, A. (1993). Social phobia: cognitive and behavioural treatment. Enschede: Febodruk.

    Google Scholar 

  • Turner, S.M., Beidel, D.C., Dancu, C.V., & Keys, D.J. (1986). Psychopathology of social phobia and comparison to avoidant personality disorder. Journal of Abnormal Psychology, 95(4), 389–394.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Wells, A., Clark, D.M., & Ahmad, S. (1997). How do I look with my minds eye: Perspective taking in social phobic imagery. In preparation.

  • Wells, A., & Matthews, G. (1994). Attention and Emotion: A clinical perspective. Hove: Lawrence Erlbaum Associates.

    Google Scholar 

  • Wicklund, R.A. (1975). Objective self–awareness. (Vol. 8). New York: Academic Press.

    Google Scholar 

  • Young, J.E. (1990). Cognitive therapy for personality disorders: A schema–focused approach. Sarasota: Professional Resource Exchange.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.bsl.nl/shop/directieve-therapie-0167-238x.html

    Susan M. Bögels

Authors
  1. Susan M. Bögels
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Additional information

DR. Susan M. Bögels is verbonden aan de vakgroep Differentiële en Experimentele Psychologie, Universiteit Maastricht, en aan het ‘dwarsverband academisering’ Riagg Maastricht.

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Bögels, S.M. Cognitieve gedragstherapie bij sociale fobie: nieuwe ontwikkelingen in de theorie en de behandeling. DITH 17, 19–27 (1997). https://doi.org/10.1007/BF03060162

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03060162

Search

Navigation