Top

2006 | Boek

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Pathologie

Auteurs: Drs. IJ.D. Jüngen, Dr. M.J. Zaagman-van Buuren

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Boekenserie : Basiswerken Verpleging en Verzorging

Over dit boek

In het basiswerk Pathologie worden de pathologische verschijnselen verklaard vanuit de fysiologie. De student leert de verschijnselen en complicaties van ziekten te herkennen, te interpreteren en er adequaat op te reageren. Daarnaast wordt uitvoerig ingegaan op de werking en bijwerkingen van verschillende soorten medicatie om deze te kunnen herkennen en interpreteren.

Het basiswerk Pathologie is zorgvuldig afgestemd op Medische fysiologie en anatomie. Het boek biedt de student (en de al afgestudeerde beroepsbeoefenaar) een gedegen basiskennis. De opbouw van het boek ondersteunt het proces waarbij eigen observaties en interpretaties worden gekoppeld aan de medische kennis. Studenten leren zo te beredeneren welke stappen genomen moeten worden in het verpleegkundig handelen.

Inhoudsopgave

Voorwerk

Algemeen

Voorwerk

1 Gezondheid, ziekte en ziekteverloop

Samenvatting

Het is niet eenvoudig om op een juiste manier aan te geven wat onder gezondheid wordt verstaan. Een belangrijke reden is dat ieder mens gezondheid weer op een andere manier ervaart. Gezondheid is daarmee een subjectief gegeven. Toch heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een definitie opgesteld.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

2 Geneeskunde

Samenvatting

De huidige medische wetenschap heeft haar successen vooral op natuurwetenschappelijk gebied geboekt. Al jaren wordt de zieke mens beschouwd als een complex van pathofysiologische gebeurtenissen die de wetten van de natuurkunde volgen. Wat dit betreft zijn de invloeden van Descartes, een filosoof uit de 16e eeuw, die rigoureus het lichaam en de geest van elkaar scheidde en het lichaam zuiver rationeel benaderde, tot vandaag de dag merkbaar.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

3 Medische microbiologie

Samenvatting

De microbiologie is de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van micro-organismen. Dit zijn kleine organismen die niet met het blote oog waarneembaar zijn. Micro-organismen zijn essentieel voor alle levensprocessen, ze zijn dan ook alom vertegenwoordigd op aarde. Zo spelen ze onder meer een belangrijke rol bij het vruchtbaar houden van de aardbodem, de recirculatie van afvalstoffen en de vorming van voedingsbronnen.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

4 Afweer van het menselijk lichaam en immunopathologie

Samenvatting

Het is voor micro-organismen niet eenvoudig om de mens ziek te maken. Direct al vanaf het eerste contact krijgt een micro-organisme te maken met de weerstand (afweersysteem) van de mens. Om het lichaam binnen te dringen, moeten namelijk eerst beschermende barrrières worden gepasseerd en eenmaal binnen in het weefsel wordt de verdediging vanuit het lichaam zo sterk dat micro-organismen in de regel niet zullen overleven.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

5 Algemene oncologie

Samenvatting

Oncologie is de wetenschap die tumoren (kanker) bestudeert. Niet alleen de wijze waarop tumoren ontstaan en zich in het lichaam manifesteren, maar ook de diagnostiek en behandelingsmogelijkheden ervan. Als wetenschapstak heeft de oncologie zich de laatste jaren sterk ontwikkeld. Daardoor is het mogelijk een tumor steeds vroeger te ontdekken en efficiënter te behandelen, zodat in veel gevallen genezing kan volgen. Kanker kan tegenwoordig gemiddeld in 50% van de gevallen worden genezen, al hangt dit wel af van het soort kanker en de lokalisatie ervan.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

6 Algemene farmacologie

Samenvatting

Grondige kennis van de algemene farmacologische principes is van groot belang om op een juiste manier om te gaan met geneesmiddelen. Hoe is de weg van het geneesmiddel door het lichaam en wat doet het geneesmiddel met het lichaam? Wat zijn de bijwerkingen en de interacties met andere geneesmiddelen? Het voorschrijven van geneesmiddelen behoort nu nog tot het medische domein.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

Klinisch observeren

Voorwerk

7 Veranderingen en afwijkingen aan de huid

Samenvatting

Van de huid, het grootste orgaan van het lichaam, is op zijn minst een deel voor iedereen zichtbaar. Als het aspect van dit orgaan is veranderd, wordt dit vrij snel opgemerkt. Er zijn nogal wat veranderingen en afwijkingen mogelijk.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

8 Circulatie

Samenvatting

Het circulatiesysteem omvat het hart, de bloedvaten, de lymfevaten, het bloed en de lymfe. Het belangrijkste doel van het circulatiesysteem is uiteindelijk ervoor te zorgen dat de lichaamscellen voldoende aanvoer krijgen van stoffen die voor de celfysiologie onmisbaar zijn en om een goede afvoer te waarborgen van afbraakproducten van de celstofwisseling. Daarnaast zijn er functies in de bloedstolling en afweer.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

9 Cyanose

Samenvatting

Onder cyanose of blauwzucht verstaan we een blauwig-grijze verkleuring van de huid en slijmvliezen. Een dergelijke verkleuring wordt veroorzaakt door een toegenomen concentratie van gereduceerd hemoglobine (Hb) in de capillairen.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

10 Stoornissen in het zuur-baseevenwicht

Samenvatting

Voor een normaal functioneren van de lichaamsfysiologie is een pH van 7,4 (7,35-7,45) noodzakelijk. De pH is direct gerelateerd aan de H⁺-concentratie, die onder normale omstandigheden zeer laag is. Buffers zorgen ervoor dat deze concentratie laag blijft, daarin bestaat een homeostase.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

11 Ziekteverschijnselen vanuit de longen en luchtwegen

Samenvatting

Ziekteverschijnselen gerelateerd aan de ademhalingswegen betreffen in veel gevallen specifieke klachten: ze richten de aandacht op ziekteprocessen die zich daadwerkelijk afspelen binnen dit orgaansysteem. Daarnaast zijn situaties bekend waar de oorzaak van de verstoorde gezondheid elders in het lichaam moet worden gezocht, maar pulmonale (long) verschijnselen in de rij van ziektesymptomen logisch zijn opgenomen.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

12 Stoornissen in de temperatuurregulatie

Samenvatting

Om stoornissen in de temperatuurregulatie goed te kunnen begrijpen, is inzicht in de gang van zaken onder normale omstandigheden noodzakelijk. Daarom volgt eerst een overzicht van de belangrijkste feiten die voor dit hoofdstuk van belang zijn.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

13 Verschijnselen vanuit het spijsverteringskanaal ten gevolge van ziekten

Samenvatting

Klachten gerelateerd aan het spijsverteringskanaal vormen een belangrijk deel van de geneeskunde. Ze zijn in grote verscheidenheid mogelijk. Er kan sprake zijn van ziekten die zich ter plekke afspelen en die vergezeld gaan van verschijnselen, die meestal goed kunnen worden verklaard uit duidelijk aan te wijzen ziekteprocessen die zich in het spijsverteringskanaal afspelen.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

14 Icterus

Samenvatting

Bij icterus (geelzucht) is het gehalte aan bilirubine (galkleurstof) in het bloed en de weefsels te hoog. Dit leidt in geval van lichte verhoging tot een gele verkleuring van alleen het oogwit, in ernstiger gevallen verkleurt de huid van het gehele lichaam geel.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

15 Stoornissen in mictie, uiterlijk en samenstelling van urine

Samenvatting

Door de nieren wordt per etmaal ongeveer anderhalve liter urine gevormd. Daarin bevinden zich vele afvalstoffen, in de meeste gevallen afbraakproducten van de stofwisseling. Deze afbraakproducten kunnen in de urine worden uitgescheiden, omdat ze in water oplosbaar zijn. Vaak ook komen stoffen in de urine terecht die wel nodig zijn voor het lichaam, maar waarvan op dat moment een teveel aanwezig is. Zo wordt een teveel aan zout geëlimineerd. Als in het lichaam te veel water aanwezig is, wordt dit eveneens door de nieren uitgescheiden; de urine is dan veel minder sterk geconcentreerd.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

16 Peritonitis en ileus

Samenvatting

Het buikvlies (peritoneum) bekleedt de vrije buikholte en vrijwel alle organen die zich erin bevinden. Een ontsteking van het buikvlies heet peritonitis . Een peritonitis kan vele oorzaken hebben en kan zich op een bepaalde plek manifesteren (lokale peritonitis) of het hele buikvlies betreffen (algehele peritonitis). Meestal begint een ontsteking aan het peritoneum lokaal, maar kan zich zo uitbreiden dat op den duur het gehele buikvlies ontstoken is. Een lokale peritonitis geeft aanleiding tot plaatselijke verschijnselen die nog niet tot ernstig ziek zijn leiden, een algehele peritonitis daarentegen geeft een ernstig ziektebeeld met hoge koorts.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

17 Ziekteverschijnselen vanuit zenuwstelsel en zintuigen

Samenvatting

De neurologie en neurochirurgie zijn medische specialismen die zich bemoeien met aandoeningen die het zenuwstelsel betreffen. Omdat neurologische aandoeningen zeker niet zeldzaam zijn is het zinvol iets af te weten van verschijnselen die erbij kunnen optreden, het ontstaan ervan te begrijpen en ze enigszins te kunnen plaatsen bij verschillende ziektebeelden.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

18 Slaap en slaapstoornissen

Samenvatting

Veel mensen lijden aan slaapstoornissen. Voordat kan worden vastgesteld of iemand leidt aan een slaapstoornis, is het van belang kennis te hebben van de fysiologie van de slaap.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

19 De oudere mens, sterven en de dood

Samenvatting

Als de leeftijd van 65 jaar is bereikt, wordt men gerekend tot de oudere mensen of ouderen. Het aantal ouderen is de laatste jaren sterk gestegen en deze stijging zal zich de komende jaren blijven voortzetten. Door de goede verzorging bereiken veel ouderen tegenwoordig bovendien een zeer hoge leeftijd.

IJ.D. Jüngen, M.J. Buuren

Nawerk

Titel: Pathologie
Auteurs: Drs. IJ.D. Jüngen
Dr. M.J. Zaagman-van Buuren
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN: 978-90-313-8104-3
Print ISBN: 978-90-313-4573-1
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-8104-3