Top

05-02-2024

Kenmerken van burn-out bij ouders en de gezinscontext: een temporele netwerkbenadering bij moeders

Auteurs: M. Annelise Blanchard, Yorgo Hoebeke, Alexandre Heeren

Gepubliceerd in: Gezinstherapie Wereldwijd

Samenvatting

Veel ouders zullen weleens een dag hebben waarop ze oplopen tegen emotionele uitputting, emotionele afstand voelen tot hun kinderen en ze het gevoel hebben dat ze genoeg hebben van het ouderschap. Maar sommige ouders ervaren deze kenmerken in een ernstige mate, en dan is er sprake van een gezondheidsprobleem dat ‘ouderlijke burn-out’ wordt genoemd. Een ouderlijke burn-out ontstaat wanneer ouders chronisch gebukt gaan onder ernstige stress, zonder over voldoende externe en interne hulpbronnen te beschikken (in het vervolg kortweg aangeduid met ‘hulpbronnen’, red.) voor het omgaan daarmee, wat behalve voor de ouder zelf ook tot ongunstige gevolgen kan leiden voor de partner (relatieconflicten bijvoorbeeld) en de kinderen (verwaarlozing en geweld). Het is echter nog niet duidelijk hoe de interacties tussen die problemen er precies uitzien, hoe het ene kenmerk het andere na verloop van tijd uitlokt (zodat ze potentieel steeds ernstiger worden), en hoe deze kenmerken worden beïnvloed door de dagelijkse veranderingen in de gezinscontext. Daarom hebben we voor dit onderzoek een steekproef van vijftig ouders geworven (de hoofdanalyses gingen over 43 moeders met een mede-ouder, de sensitiviteitsanalyses over de hele steekproef) uit de algemene bevolking, met de bedoeling een beeld te krijgen van de hoofdkenmerken van ouderlijke burn-out en de gezinscontext, dagelijks gedurende 56 dagen. Voor het genereren van de netwerkmodellen hebben we Multilevel Vector Autoregressieve modellen gebruikt (mIVAR). De resultaten laten zien dat uitputting bijdraagt aan ouderlijke burn-out: het voorspelt zichzelf en hangt nauw samen met het gevoel er genoeg van te hebben en de kinderen lastig hanteerbaar vinden. Afstand daarentegen hangt hoofdzakelijk negatief samen met het delen van positieve momenten met kinderen. Ook contextuele variabelen hebben interacties met kenmerken van ouderlijke burn-out, en dat illustreert dat het relevant is om ouderschap te onderzoeken binnen de context van het gezinssysteem. Als toekomstig onderzoek de hoofdrol van uitputting bij het ontstaan van een ouderlijke burn-out bevestigt, kan preventie worden gericht op het verminderen van uitputting bij ouders.

Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers

De term ‘alleenstaande ouder’ verwijst hier naar iemand die het ouderschap niet samen met een andere ouder vervult (die ander kan ook iemand zijn met wie de deelnemer wel de dagelijkse zorg voor de kinderen deelt maar niet samenwoont).

In de dagelijkse vragenlijst hebben we geen item over ‘gevoel van contrast met vroegere zelf als ouder’ opgenomen; dit is weliswaar een belangrijk onderdeel van een ouderlijke burn-out, maar de definitie ervan impliceert stabiliteit door de tijd (zodat het waarschijnlijk pas verandert over een periode van maanden of nog langer), die niet met dagelijkse vragenlijsten kan worden gevangen.

Deze items werden geconceptualiseerd, bedacht en uitgeprobeerd binnen de context van de ESM-literatuur, (Experience Sampling Methode) waarbij de vragen gedurende langere tijd één tot meerdere malen per dag worden gesteld. Tijdens deze ontwikkelingsperiode, die gedetailleerd wordt beschreven (en voor peer review is geredigeerd) besloten we dat een frequentie van eenmaal per dag het beste zou zijn, voor de ouders (aangezien veel ouders aangaven dat ze vooral ’s avonds met hun kinderen optrokken) en voor de items inhoudelijk (waarvan we veronderstelden dat ze van dag tot dag zouden verschillen). Aangezien deze items dus slechts eenmaal per dag werden gescoord, beschrijven we de dataverzameling als een ‘dagelijks logboek’ (daily diary), ook al waren de items zelf ontwikkeld binnen de context van de ESM-literatuur.

Aalbers, G., McNally, R. J., Heeren, A., Wit, S. de, & Fried, E. I. (2019). Social media and depression symptoms: a network perspective. Journal of Experimental Psychology: General, 148(8), 1454–1462. https://doi.org/10.1037/xge0000528.CrossRefPubMed

Aguiar, J., Matias, M., Braz, A. C., Cesar, F., Coimbra, S., Gaspar, M. F., & Fontaine, A. M. (2021). Parental burnout and the COVID-19 pandemic: how Portuguese parents experienced lockdown measures. Family Relations, 70(4), 927–938. https://doi.org/10.1111/fare.12558.CrossRefPubMedPubMedCentral

Arikan, G., Üstündağ-Budak, A. M., Akgün, E., Mikolajczak, M., & Roskam, I. (2020). Validation of the Turkish version of the Parental Burnout Assessment (PBA). New Directions for Child and Adolescent Development, 2020(174), 15–32. https://doi.org/10.1002/cad.20375.CrossRefPubMed

Arslan, R. C., Walther, M. P., & Tata, C. S. (2020). formr: a study framework allowing for automated feedback generation and complex longitudinal experience-sampling studies using R. Behavior Research Methods, 52(1), 376–387. https://doi.org/10.3758/s13428-019-01236-y.CrossRefPubMed

Beck, A. T., Steer, R. A., & Brown, G. K. (1996). Manual for the Beck depression Inventory-II. Psychological Corporation.

Blanchard, M. A., Roskam, I., Mikolajczak, M., & Heeren, A. (2021). A network approach to parental burnout. Child Abuse & Neglect, 111, Article 104826. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2020.104826.CrossRef

Blanchard, M. A., Contreras, A., Kalkan, R. B., & Heeren, A. (2022a). Auditing the research practices and statistical analyses of the group-level temporal network approach to psychological constructs: A systematic scoping review. Behavior Research Methods. https://doi.org/10.3758/s13428-022-01839-y.CrossRefPubMed

Blanchard, M. A., Revol, J., Hoebeke, Y., Roskam, I., Mikolajczak, M., & Heeren, A. (2022b). On the temporal nature of parental burnout: development of an experience sampling methodology (ESM) tool to assess parental burnout and its related ever-changing family context. PsyArXiv. https://doi.org/10.31234/osf.io/a95rh.CrossRef

Bornstein, M. H. (2012). Cultural approaches to parenting. Parenting: Science and Practice, 72(2–3), 212–221. https://doi.org/10.1080/15295192.2012.683359.CrossRef

Bradley, R., Whiteside-Mansell, L., Brisby, J., & Caldwell, B. M. (1997). Parents’ socioemotional investment in children. Journal of Marriage and Family, 59(1), 77–90. https://doi.org/10.2307/353663.CrossRef

Brianda, M. E., Roskam, I., Gross, J. J., Franssen, A., Kapala, F., Gérard, F., & Mikolajczak, M. (2020). Treating parental burnout: Impact of two treatment modalities on burnout symptoms, emotions, hair cortisol, and parental neglect and violence. Psychotherapy and Psychosomatics, 59(5), 330–332. https://doi.org/10.1159/000506354.CrossRef

Bringmann, L. F., Vissers, N., Wichers, M., Geschwind, N., Kuppens, P., Peeters, F., Borsboom, D., & Tuerlinckx, F. (2013). A network approach to psychopathology: New insights into clinical longitudinal data. PLOS ONE, 5(4), e60188. https://doi.org/10.1371/joumal.pone.0060188.CrossRef

Coffey, J. K., Xia, M., & Fosco, G. M. (2020). When do adolescents feel loved? A daily within-person study of parent-adolescent relations. Emotion, 22(5), 861–873. https://doi.org/10.1037/emo0000767.CrossRefPubMedPubMedCentral

Curtiss, J., Fulford, D., Hofmann, S. G., & Gershon, A. (2019). Network dynamics of positive and negative affect in bipolar disorder. Journal of Affective Disorders, 249, 270–277. https://doi.org/10.1016/jjad.2019.02.017.CrossRefPubMedPubMedCentral

Dupont, S., Mikolajczak, M., & Roskam, I. (2022). The cult of the child: A critical examination of its consequences on parents, teachers and children. Social Sciences, 77(3), 3. https://doi.org/10.3390/socsci11030141.CrossRef

Epskamp, S., Cramer, A. O. J., Waldorp, L. J., Schmittmann, V. D., & Borsboom, D. (2012). qgraph: Network visualizations of relationships in psychometric data. Journal of Statistical Software, 45(4), 1–18. https://doi.org/10.18637/jss.v048.i04.CrossRef

Epskamp, S., Waldorp, L. J., Mõttus, R., & Borsboom, D. (2018). The Gaussian Graphical Model in cross-sectional and time-series data. Multivariate Behavioral Research, 53(4), 453–480. https://doi.org/10.1080/00273171.2018.1454823.CrossRefPubMed

Epskamp, S., Deserno, M. K., & Bringmann, L. F. (2019). MIVAR: Multilevel vector autoregression. https://CRAN.R-project.org/package=mlVAR

Faelens, L., Hoorelbeke, K., Soenens, B., Van Gaeveren, K., De Marez, L., De Raedt, R., & Koster, E. H. W. (2021). Social media use and well-being: A prospective experience-sampling study. Computers in Human Behavior, 114, 106510. https://doi.org/10.1016/j.chb.2020.106510.CrossRef

Furutani, K., Kawamoto, T., Alimardani, M., & Nakashima, K. (2020). Exhausted parents in Japan: preliminary validation of the Japanese version of the Parental Burnout Assessment. New Directions for Child and Adolescent Development, 2020(174), 33–49. https://doi.org/10.1002/cad.20371.CrossRefPubMedPubMedCentral

Gillis, A., & Roskam, I. (2019). Daily exhaustion and support in parenting: Impact on the quality of the parent-child relationship. Journal of Child and Family Studies, 25(7), 2007–2016. https://doi.org/10.1007/s10826-019-01428-2.CrossRef

Goerg, G. M. (2015). The Lambert Way to Gaussianize heavy-tailed data with the inverse of Tukey’s h transformation as a special case. The Scientific World Journal. https://doi.org/10.1155/2015/909231.CrossRefPubMedPubMedCentral

Griffith, A. K. (2022). Parental burnout and child maltreatment during the COVID-19 pandemic. Journal of Family Violence, 37, 725–731. https://doi.org/10.1007/s10896-020-00172-2.CrossRefPubMed

Hansotte, L., Nguyen, N., Roskam, I., Stinglhamber, F., & Mikolajczak, M. (2021). Are all burned out parents neglectful and violent? A latent profile analysis. Journal of Child and Family Studies, 30(1), 158–168. https://doi.org/10.1007/s10826-020-01850-x.CrossRef

Hays, S. (1996). The cultural contradictions of motherhood. Yale University Press.

Hays, S. (1998). The fallacious assumptions and unrealistic prescriptions of attachment theory: A comment on “Parents’ Socioemotional Investment in Children.”. Journal of Marriage and Family, 60(3), 782–790. https://doi.org/10.2307/353546.CrossRef

Hsin, A. (2009). Parent’s time with children: does time matter for children’s cognitive achievement? Social Indicators Research, 95(1), 123–126. https://doi.org/10.1007/s11205-008-9413-6.CrossRef

Hubert, S., & Aujoulat, I. (2018). Parental burnout: When exhausted mothers open up. Frontiers in Psychology, 9, 1021. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.01021.CrossRefPubMedPubMedCentral

Jongeneel, A., Aalbers, G., Bell, I., Fried, E. I., Delespaul, P., Riper, H., Gaag, M. van der, & Berg, D. van den (2020). A time-series network approach to auditory verbal hallucinations: Examining dynamic interactions using experience sampling methodology. Schizophrenia Research, 215, 148–156. https://doi.org/10.1016/j.schres.2019.10.055.CrossRefPubMed

Jordan, D. G., Winer, E. S., & Salem, T. (2020). The current status of temporal network analysis for clinical science: considerations as the paradigm shifts? Journal of Clinical Psychology, 76(9), 1591–1612. https://doi.org/10.1002/jclp.22957.CrossRefPubMed

Kalkan, R. B., Blanchard, M. A., Mikolajczak, M., Roskam, I., & Heeren, A. (2022). Emotional exhaustion and feeling fed up as the driving forces of parental burnout and its consequences on children: Insights from a network approach. PsyArXiv. https://doi.org/10.31234/osf.io/mqu75.CrossRef

Kawamoto, T., Furutani, K., & Alimardani, M. (2018). Preliminary validation of Japanese version of the Parental Burnout Inventory and its relationship with perfectionism. Frontiers in Psychology, 9, 970. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00970.CrossRefPubMedPubMedCentral

Kerr, M. L., Fanning, K. A., Huynh, T., Botto, I., & Kim, C. N. (2021). Parents’ self-reported psychological impacts of COVID-19: Associations with parental burnout, child behavior, and income. Journal of Pediatric Psychology, 46(10), 1162–1171. https://doi.org/10.1093/jpepsy/jsab089.CrossRefPubMed

Kirtley, O. J., Lafit, G., Achterhof, R., Hiekkaranta, A. P., & Myin-Germeys, I. (2021). Making the black box transparent: A template and tutorial for registration of studies using experience-sampling methods. Advances in Methods and Practices in Psychological Science, 4(1), 1–16. https://doi.org/10.1177/2515245920924686.CrossRef

Kremer-Sadlik, T., & Paugh, A. L. (2007). Everyday moments: Finding ‘quality time’ in American working families. Time & Society, 76(2–3), 287–308. https://doi.org/10.1177/0961463X07080276.CrossRef

Kwiatkowski, D., Phillips, P. C. B., Schmidt, P., & Shin, Y. (1992). Testing the null hypothesis of stationarity against the alternative of a unit root. Journal of Econometrics, 54(1–3), 159–178. https://doi.org/10.1016/0304-4076(92)90104-Y.CrossRef

Le Vigouroux, S., Charbonnier, E., & Scola, C. (2022). Profiles and age- related differences in the expression of the three parental burnout dimensions. European Journal of Developmental Psychology, 79(6), 1–20. https://doi.org/10.1080/17405629.2021.1990749.CrossRef

Lee, R. T., & Ashforth, B. E. (1993). A longitudinal study of burnout among supervisors and managers: Comparisons between the Leiter and Maslach (1988) and Golembiewski et al. (1986) Models. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 54(3), 369–398. https://doi.org/10.1006/obhd.1993.1016.CrossRef

Leiter, M. P. (1993). Burnout as a developmental process: Consideration of models. In W. Schaufeli, C. Maslach & T. Marek (red.), Professional burnout: Recent developments in theory and research (pag. 237–250). Taylor & Francis.

Lin, G.-X., Szczygiel, D., Hansotte, L., Roskam, L., & Mikolajczak, M. (2021). Aiming to be perfect parents increases the risk of parental burnout, but emotional competence mitigates it. Current Psychology. https://doi.org/10.1007/s12144-021-01509-w.CrossRefPubMed

Liss, M., Schiffrin, H. H., Mackintosh, V. H., Miles-McLean, H., & Erchull, M. J. (2013). Development and validation of a quantitative measure of intensive parenting attitudes. Journal of Child and Family Studies, 22(5), 621–636. https://doi.org/10.1007/s10826-012-9616-y.CrossRef

Lutz, W., Schwartz, B., Hofmann, S. G., Fisher, A. J., Husen, K., & Rubel, J. A. (2018). Using network analysis for the prediction of treatment dropout in patients with mood and anxiety disorders: A methodological proof-of-concept study. Scientific Reports, 8(1), 7819. https://doi.org/10.1038/s41598-018-25953-0.ADSCrossRefPubMedPubMedCentral

Malinen, K., Rönkä, A., Sevón, E., & Schoebi, D. (2017). The difficulty of being a professional, a parent, and a spouse on the same day: daily spillover of workplace interactions on parenting, and the role of spousal support. Journal of Prevention & Intervention in the Community, 45(3), 156–167. https://doi.org/10.1080/10852352.2016.1198121.CrossRef

Maslen, A. S. (2018). Resilience theory and research on children and families: Past, present, and promise. Journal of Family Theory & Review, 10(1), 12–31. https://doi.org/10.1111/jftr.12255.MathSciNetCrossRef

McNally, R. J. (2016). Can network analysis transform psychopathology? Behaviour Research and Therapy, 86, 95–104. https://doi.org/10.1016/j.brat.2016.06.006.CrossRefPubMed

Mikolajczak, M., & Roskam, I. (2018). A theoretical and clinical framework for parental burnout: the balance between risks and resources (BR2). Frontiers in Psychology, 9, 886. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00886.CrossRefPubMedPubMedCentral

Mikolajczak, M., Brianda, M. E., Avalosse, H., & Roskam, I. (2018). Consequences of parental burnout: Its specific effect on child neglect and violence. Child Abuse & Neglect, 80, 134–145. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2018.03.025.CrossRef

Mikolajczak, M., Gross, J. J., & Roskam, I. (2019). Parental burnout: what is it, and why does it matter? Clinical Psychological Science, 7(6), 1319–1329. https://doi.org/10.1177/2167702619858430.CrossRef

Mousavi, S. F., Mikolajczak, M., & Roskam, I. (2020). Parental burnout in Iran: psychometric properties of the Persian (Farsi) version of the Parental Burnout Assessment (PBA). New Directions for Child and Adolescent Development, 2020(174), 85–100. https://doi.org/10.1002/cad.20369.CrossRefPubMed

R Core Team (2021). R: A language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing. https://www.R-project.org/

Rodriguez, C. M., & Silvia, P. J. (2022). Spotlight on maternal perceptions of child behavior: a daily diary study with child welfare-involved mothers. Behavioral Sciences, 12(2), 44. https://doi.org/10.3390/bs12020044.CrossRefPubMedPubMedCentral

Roskam, I., & Mikolajczak, M. (2021). The slippery slope of parental exhaustion: a process model of parental burnout. Journal of Applied Developmental Psychology, 77, 101354. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2021.101354.CrossRef

Roskam, I., Raes, M. E., & Mikolajczak, M. (2017). Exhausted parents: development and preliminary validation of the parental burnout inventory. Frontiers in Psychology, 8, 163. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00163.CrossRefPubMedPubMedCentral

Roskam, I., Brianda, M. E., & Mikolajczak, M. (2018). A step forward in the conceptualization and measurement of parental burnout: the Parental Burnout Assessment (PBA). Frontiers in Psychology, 9, 758. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00758.CrossRefPubMedPubMedCentral

Roskam, I., Aguiar, J., Akgun, E., Arikan, G., Artavia, M., Avalosse, H., Aunola, K., Bader, M., Bahali, C., Barham, E. J., Besson, E., Beyers, W., Boujut, E., Brianda, M. E., Brytek-Matera, A., Carbonneau, N., Cesar, F., Chen, B.-B., Dorard, G., & Mikolajczak, M. (2021). Parental burnout around the globe: a 42-country study. Affective Science, 2(1), 58–79. https://doi.org/10.1007/s42761-020-00028-4.CrossRefPubMedPubMedCentral

Sorkkila, M., & Aunola, K. (2020). Risk factors for parental burnout among Finnish parents: the role of socially prescribed perfectionism. Journal of Child and Family Studies, 29(3), 648–659. https://doi.org/10.1007/s10826-019-01607-1.CrossRef

Spitzer, R. L., Kroenke, K., Williams, J. B. W., & Löwe, B. (2006). A brief measure for assessing generalized anxiety disorder: the GAD‑7. Archives of Internal Medicine, 166(10), 1092–1097. https://doi.org/10.1001/archinte.166.10.1092.CrossRefPubMed

Statbel Average income in Belgium reached 19,105 euros in 2019. https://statbel.fgov.be/en/news/average-income-belgium-reached-19105-euros-2019 (Gecreëerd: 26 okt 2021).

Vos, S. de, Wardenaar, K. J., Bos, E. H., Wit, E. C., Bouwmans, M. E. J., & Jonge, P. de (2017). An investigation of emotion dynamics in major depressive disorder patients and healthy persons using sparse longitudinal networks. PLOS ONE, 72(6), e178586. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0178586.CrossRef

Yang, B., Chen, B.-B., Qu, Y., & Zhu, Y. (2021). Impacts of parental burnout on Chinese youth’s mental health: the role of parents’ autonomy support and emotion regulation. Journal of Youth and Adolescence, 50(8), 16791692. https://doi.org/10.1007/s10964-021-01450-y.CrossRef

Titel: Kenmerken van burn-out bij ouders en de gezinscontext: een temporele netwerkbenadering bij moeders
Auteurs: M. Annelise Blanchard
Yorgo Hoebeke
Alexandre Heeren
Publicatiedatum: 05-02-2024
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Gezinstherapie Wereldwijd
Print ISSN: 1566-0206
Elektronisch ISSN: 1876-5874
DOI: https://doi.org/10.1007/s12440-024-00215-w

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen