5. Het onderzoek van de motoriek

De motoriek, het geheel van willekeurige en onwillekeurige (reflexmatige en emotionele) bewegingen, is het uiteindelijke resultaat van een ingenieus werkend, complex motorisch systeem. Bij het totstandkomen van bewegingen is zowel het centrale als het perifere zenuwstelsel betrokken. In het centrale zenuwstelsel bevinden zich de primair motorische, premotorische en supplementair motorische cortexgebieden in de frontale kwab, die samen met de sterk geïntegreerde sensorische informatie vanuit de associatieve corticale gebieden en veelal aangezet door limbische emotionele/motivationele impulsen een belangrijke rol spelen in de planning en coördinatie van willekeurige bewegingen. Bij de planning van de willekeurige bewegingen wordt de frontale kwab (en dan in het bijzonder de premotorische cortex) vooral bijgestaan door de basale ganglia en het cerebrocerebellum. Het aldus geconcipieerde motorische programma wordt vervolgens gecodeerd doorgeseind naar de primaire motorische cortex, om vandaar uit via de in het centraal motorisch neuron convergerend verlopende axonen (cmn: de ‘piramidebaan’ bestaande uit de corticobulbaire en corticospinale vezelbanen) de motorneuronen in de hersenstam en het ruggenmerg (motorische voorhoorncellen) tot activiteit aan te zetten (zie fig. 5-1). Via deze motorneuronen en hun axonen (het perifere motorische neuron, pmn: de hersenzenuwen en de in de plexus uit de spinale wortels samengestelde perifere zenuwen) worden ten slotte de in het geplande programma geselecteerde agonistisch en antagonistisch werkende spieren programmatisch tot contractie gebracht waardoor de bedoelde beweging totstandkomt (executiefase). In deze uitvoeringsfase wordt het programma op het niveau van de motorneuronen nog reflexmatig bijgestuurd door het spinocerebellum (feedback-controle), door een netwerk van premotorische interneuronen in de hersenstam (in de reticulaire formatie: door middel van de vestibulo-oculaire en vestibulospinale reflexen) en, in het ruggenmerg, door sensibele informatie uit huid en bewegingsapparaat.