Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Neuropraxis
Gepubliceerd in: Neuropraxis 4/2019

17-07-2019 | Artikel

Hersenactiviteit tijdens een dynamische houdingstaak bij de ziekte van Parkinson

Auteurs: Maarten R. C. van den Heuvel, Andreas Daffertshofer, Peter J. Beek, Gert Kwakkel, Erwin E. H. van Wegen

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 4/2019

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Bij de ziekte van Parkinson zijn evenwichtsproblemen niet ongewoon. Aanvullende visuele feedback over de zwaaibewegingen van het lichaam tijdens het staan kan de prestatie op een houdingstaak verbeteren en balanstraining ondersteunen. Tegelijkertijd lijken mensen met parkinson extra afhankelijk te zijn van visuele informatie. Ze zijn daarmee mogelijk kwetsbaarder voor incongruente, oftewel onverenigbare, niet-passende, informatie. In deze studie toetsten we de hypothese dat incongruente visuele feedback leidt tot veranderingen in de aansturing vanuit sensomotorische netwerken in de hersenen. Hiervoor analyseerden we bij 24 mensen met de ziekte van Parkinson en een controlegroep van 15 gezonde deelnemers het elektro-encefalogram (EEG) tijdens het uitvoeren van een dynamische houdingstaak. Hierbij werd met het gehele lichaam ritmisch heen en weer bewogen, terwijl visuele feedback van de uitgevoerde zwaaibeweging werd verschaft. Hoewel de corticale hersenactiviteit van beide groepen niet verschilde bij congruente visuele feedback (passend bij de uitgevoerde zwaaibeweging), was dat wel het geval voor incongruente visuele feedback. De parkinsongroep vertoonde significant meer bètamodulatie dan de controlegroep in de primaire motorische schors, en significant meer alfamodulatie in de primaire visuele schors. Dit ging gepaard met minder aanpassingen in het bewegingspatroon. Deze bevindingen ondersteunen het idee dat bèta-modulatie een uiting is van corticale controle van (ritmisch) bewegingsgedrag, en mogelijk een belangrijke factor bij motorische adaptatie. Daarnaast sluiten de resultaten aan bij het idee dat de parkinsongroep sterker afhankelijk is van congruente informatie dan gezonde personen.
vorige artikel Oxycodonafhankelijkheid en overdosering in Nederland: pleidooi voor een dwingender benadering
volgende artikel The Origins of Musicality: Inspiratie voor de neurowetenschap
Literatuur
1.
Schoneburg B, Mancini M, Horak FB, Nutt JG. Framework for understanding balance dysfunction in Parkinson’s disease. Mov Disord. 2013;28:1474–82.CrossRefPubMedPubMedCentral
2.
3.
Woollacott M, Shumway-Cook A. Attention and the control of posture and gait: A review of an emerging area of research. Gait Posture. 2002;16:1–14.CrossRefPubMed
4.
Maki BE, McIlroy WE. Cognitive demands and cortical control of human balance-recovery reactions. J Neural Transm. 2007;114:1279–96.CrossRefPubMed
5.
Morris ME, Iansek R, Kirkwood B. A randomized controlled trial of movement strategies compared with exercise for people with Parkinson’s disease. Mov Disord. 2009;24:64–71.CrossRefPubMed
6.
7.
Heuvel MRC van den, Daffertshofer A, Beek PJ, Kwakkel G, Wegen EEH van. The effects of visual feedback during a rhythmic weight-shifting task in patients with Parkinson’s disease. Gait Posture. 2016;48:140–5.CrossRefPubMed
8.
Dockx K, Bekkers EM, Bergh V van den, Ginis P, Rochester L, Hausdorff JM, et al. Virtual reality for rehabilitation in Parkinson’s disease. Cochrane Database Syst Rev. 2016;12:CD10760.PubMed
9.
Garcia-Agundez A, Folkerts A‑K, Konrad R, Caserman P, Tregel T, Goosses M, et al. Recent advances in rehabilitation for Parkinson’s disease with exergames: A systematic review. J Neuroeng Rehabil. 2019;16:17.CrossRefPubMedPubMedCentral
10.
Nieuwboer A, Kwakkel G, Rochester L, Jones D, Wegen EEH van, Willems AM, et al. Cueing training in the home improves gait-related mobility in Parkinson’s disease: The RESCUE trial. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2007;78:134.CrossRefPubMed
11.
Rubinstein TC, Giladi N, Hausdorff JM. The power of cueing to circumvent dopamine deficits: A review of physical therapy treatment of gait disturbances in Parkinson’s disease. Mov Disord. 2002;17:1148–60.CrossRefPubMed
12.
Barry G, Galna B, Rochester L. The role of exergaming in Parkinson’s disease rehabilitation: A systematic review of the evidence. J Neuroeng Rehabil. 2014;11:33.CrossRefPubMedPubMedCentral
13.
Mirelman A, Maidan I, Deutsch JE. Virtual reality and motor imagery: Promising tools for assessment and therapy in Parkinson’s disease. Mov Disord. 2013;28:1597–608.CrossRefPubMed
14.
Tomlinson CL, Patel S, Meek C, Herd CP, Clarke CE, Stowe R, et al. Physiotherapy versus placebo or no intervention in Parkinson’s disease. Cochrane Database Syst Rev. 2013;9:CD2817.
15.
Heuvel MRC van den, Kwakkel G, Beek PJ, Berendse HW, Daffertshofer A, Wegen EEH van. Effects of augmented visual feedback during balance training in Parkinson’s disease: A pilot randomized clinical trial. Parkinsonism Relat Disord. 2014;20:1352–8.CrossRefPubMed
16.
Brown P. Abnormal oscillatory synchronisation in the motor system leads to impaired movement. Curr Opin Neurobiol. 2007;17:656–64.CrossRefPubMed
17.
Jenkinson N, Brown P. New insights into the relationship between dopamine, beta oscillations and motor function. Trends Neurosci. 2011;34:611–8.CrossRefPubMed
18.
Neumann W‑J, Degen K, Schneider G‑H, Brücke C, Huebl J, Brown P, et al. Subthalamic synchronized oscillatory activity correlates with motor impairment in patients with Parkinson’s disease. Mov Disord. 2016;31:1748–51.CrossRefPubMedPubMedCentral
19.
Kühn AA, Tsui A, Aziz T, Ray N, Brücke C, Kupsch A, et al. Pathological synchronisation in the subthalamic nucleus of patients with Parkinson’s disease relates to both bradykinesia and rigidity. Exp Neurol. 2009;215:380–7.CrossRefPubMed
20.
Ray NJ, Jenkinson N, Wang S, Holland P, Brittain JS, Joint C, et al. Local field potential beta activity in the subthalamic nucleus of patients with Parkinson’s disease is associated with improvements in bradykinesia after dopamine and deep brain stimulation. Exp Neurol. 2008;213:108–13.CrossRefPubMed
21.
Oswal A, Litvak V, Sauleau P, Brown P. Beta reactivity, prospective facilitation of executive processing, and its dependence on dopaminergic therapy in Parkinson’s disease. J Neurosci. 2012;32:9909–16.CrossRefPubMedPubMedCentral
22.
Tan H, Jenkinson N, Brown P. Dynamic neural correlates of motor error monitoring and adaptation during trial-to-trial learning. J Neurosci. 2014;34:5678–88.CrossRefPubMedPubMedCentral
23.
Caudron S, Guerraz M, Eusebio A, Gros J‑P, Azulay JP, Vaugoyeau M. Evaluation of a visual biofeedback on the postural control in Parkinson’s disease. Neurophysiol Clin. 2014;44:77–86.CrossRefPubMed
24.
Vaugoyeau M, Azulay J‑P. Role of sensory information in the control of postural orientation in Parkinson’s disease. J Neurol Sci. 2010;289:66–8.CrossRefPubMed
25.
Tan H, Wade C, Brown P. Post-movement beta activity in sensorimotor cortex indexes confidence in the estimations from internal models. J Neurosci. 2016;36:1516–28.CrossRefPubMedPubMedCentral
26.
Gibb WR, Lees AJ. The relevance of the Lewy body to the pathogenesis of idiopathic Parkinson’s disease. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1988;51:745–52.CrossRefPubMedPubMedCentral
27.
Mardia KV, Jupp PE. Directional statistics. Chichester: Wiley; 2000.
28.
29.
Heuvel MRC van den, Wegen EEH van, Beek PJ, Kwakkel G, Daffertshofer A. Incongruent visual feedback during a postural task enhances cortical alpha and beta modulation in patients with Parkinson’s disease. Clin Neurophysiol. 2018;129:1357–65.CrossRefPubMed
30.
Van Veen BD, Drongelen W van, Yuchtman M, Suzuki A. Localization of brain electrical activity via linearly constrained minimum variance spatial filtering. IEEE Trans Biomed Eng. 1997;44:867–80.CrossRefPubMed
31.
Hillebrand A, Barnes GR. The use of anatomical constraints with MEG beamformers. Neuroimage. 2003;20:2302–13.CrossRefPubMed
32.
Lim I, Wegen EEH van, Jones D, Rochester L, Nieuwboer A, Willems A‑M, et al. Does cueing training improve physical activity in patients with Parkinson’s disease? Neurorehabil Neural Repair. 2010;24:469–77.CrossRefPubMed
33.
34.
Pfurtscheller G, Lopes da Silva FH. Event-related EEG/MEG synchronization and desynchronization: Basic principles. Clin Neurophysiol. 1999;110:1842–57.CrossRefPubMed
35.
36.
Gwin JT, Gramann K, Makeig S, Ferris DP. Electrocortical activity is coupled to gait cycle phase during treadmill walking. Neuroimage. 2011;54:1289–96.CrossRefPubMed
37.
Shadmehr R, Smith MA, Krakauer JW. Error correction, sensory prediction, and adaptation in motor control. Annu Rev Neurosci. 2010;33:89–108.CrossRefPubMed
38.
McKay JL, Lang KC, Ting LH, Hackney ME. Impaired set shifting is associated with previous falls in individuals with and without Parkinson’s disease. Gait Posture. 2018;62:220–6.CrossRefPubMedPubMedCentral
39.
Pfurtscheller G, Neuper C, Mohl W. Event-related desynchronization (ERD) during visual processing. Int J Psychophysiol. 1994;16:147–53.CrossRefPubMed
40.
Brittain JS, Brown P. Oscillations and the basal ganglia: Motor control and beyond. Neuroimage. 2014;85(Pt 2):637–47.CrossRefPubMed
Metagegevens
Titel
Hersenactiviteit tijdens een dynamische houdingstaak bij de ziekte van Parkinson
Auteurs
Maarten R. C. van den Heuvel
Andreas Daffertshofer
Peter J. Beek
Gert Kwakkel
Erwin E. H. van Wegen
Publicatiedatum
17-07-2019
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Neuropraxis / Uitgave 4/2019
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI
https://doi.org/10.1007/s12474-019-00227-1

Andere artikelen Uitgave 4/2019

Neuropraxis 4/2019 Naar de uitgave

Gelezen

Een tour de force!

EditorialNotes

Woorden vooraf

Artikel

Oxycodonafhankelijkheid en overdosering in Nederland: pleidooi voor een dwingender benadering

Artikel

The Origins of Musicality: Inspiratie voor de neurowetenschap