Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie 4/2017

14-06-2017 | Artikel

EMDR-behandeling bij oorlogsveteranen

Een replicatieonderzoek

Auteurs: Irene Schrier, Dorien Eising, Anton Hafkenscheid

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 4/2017

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Volgens de multidisciplinaire richtlijnen is EMDR een van de meest geschikte psychologische interventies bij relatief eenvoudige vormen van PTSS. Veteranen hebben een verhoogde kans op complexere vormen van PTSS. In onderhavig onderzoek wordt eerder onderzoek gerepliceerd en wordt getoetst in hoeverre door oorlogsveteranen gerapporteerde dalingen in emotionaliteit bij EMDR-sessies zich vertalen in verbeteringen op een gevalideerd meetinstrument met een bredere effectmaat. De dalingen in de lijdenslast van de traumatische beelden, gerapporteerd tijdens en tussen de EMDR-sessies, vertalen zich niet in dalingen in scores op deze effectmaat. Slechts enkele patiënten profiteren substantieel van de EMDR-behandeling. Bevindingen suggereren dat het succes van een EMDR-behandeling enigszins toeneemt naarmate er minder complicerende achtergrondkenmerken zijn. Hoe ongunstiger de uitgangssituatie van de patiënt, des te moeilijker kan worden volstaan met geïsoleerde behandeltechnieken zonder de context in acht te nemen. In de discussie wordt de trend bekritiseerd om behandelmethoden die empirisch ondersteund zijn voor een bepaalde aandoening, op grond van weinig verder onderzoek al toe te passen bij andere aandoeningen. Meer voorzichtigheid is hierbij geboden.
Literatuur
1.
go back to reference Arrindell, W. A., & Ettema, J. H. (2003). SCL-90 Symptom checklist: handleiding bij een multidimensionele psychopathologie-indicator. Lisse: Swets Test Publishers. Arrindell, W. A., & Ettema, J. H. (2003). SCL-90 Symptom checklist: handleiding bij een multidimensionele psychopathologie-indicator. Lisse: Swets Test Publishers.
2.
go back to reference Balkom, A. L. J. M. van, Vliet, I. M. van, Emmelkamp, P. M. G., Bockting, C. L. H., Spijker, J., Hermens, M. L. M., Meeuwissen, J. A. C., & Werkgroep Multidisciplinaire richtlijnontwikkeling Angststoornissen/Depressie (2013). Multidisciplinaire richtlijn angststoornissen (3e revisie). Richtlijn voor de diagnostiek, behandeling en begeleiding van volwassen patiënten met een angststoornis. Utrecht: Trimbos-instituut. Balkom, A. L. J. M. van, Vliet, I. M. van, Emmelkamp, P. M. G., Bockting, C. L. H., Spijker, J., Hermens, M. L. M., Meeuwissen, J. A. C., & Werkgroep Multidisciplinaire richtlijnontwikkeling Angststoornissen/Depressie (2013). Multidisciplinaire richtlijn angststoornissen (3e revisie). Richtlijn voor de diagnostiek, behandeling en begeleiding van volwassen patiënten met een angststoornis. Utrecht: Trimbos-instituut.
3.
go back to reference Benish, S. G., Imel, Z. E., & Wampold, B. E. (2008). The relative efficacy of bona fide psychotherapies for treating post-traumatic stress disorder: a meta-analysis of direct comparisons. Clinical Psychology Review, 28, 746–758.CrossRefPubMed Benish, S. G., Imel, Z. E., & Wampold, B. E. (2008). The relative efficacy of bona fide psychotherapies for treating post-traumatic stress disorder: a meta-analysis of direct comparisons. Clinical Psychology Review, 28, 746–758.CrossRefPubMed
4.
go back to reference Carlson, J., Chemtob, C. M., Rusnak, K., Hedlund, N. L., & Muraoka, M. Y. (1998). Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR): treatment for combat-related post-traumatic stress disorder. Journal of Traumatic Stress, 11, 3–24.CrossRefPubMed Carlson, J., Chemtob, C. M., Rusnak, K., Hedlund, N. L., & Muraoka, M. Y. (1998). Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR): treatment for combat-related post-traumatic stress disorder. Journal of Traumatic Stress, 11, 3–24.CrossRefPubMed
5.
go back to reference Cloitre, M., Garvert, D. W., Brewin, C. R., Bryant, R. A., & Maercker, A. (2013). Evidence for proposed ICD-11 PTSD and complex PTSD: a latent profile analysis. European Journal of Psychotraumatology, 4, 20706.CrossRef Cloitre, M., Garvert, D. W., Brewin, C. R., Bryant, R. A., & Maercker, A. (2013). Evidence for proposed ICD-11 PTSD and complex PTSD: a latent profile analysis. European Journal of Psychotraumatology, 4, 20706.CrossRef
6.
go back to reference Engelhard, I. M., Hout, M. A. van den, Weerts, J., Arntz, A., Hox, J. J., & McNally, R. J. (2007). Deployment-related stress and trauma in Dutch soldiers returning from Iraq. British Journal of Psychiatry, 191, 140–145.CrossRefPubMed Engelhard, I. M., Hout, M. A. van den, Weerts, J., Arntz, A., Hox, J. J., & McNally, R. J. (2007). Deployment-related stress and trauma in Dutch soldiers returning from Iraq. British Journal of Psychiatry, 191, 140–145.CrossRefPubMed
7.
go back to reference Foa, E. B., Keane, T. M., & Friedman, M. J. (2000). Guidelines for treatment of PTSD. Journal of Traumatic Stress, 13, 539–588.CrossRef Foa, E. B., Keane, T. M., & Friedman, M. J. (2000). Guidelines for treatment of PTSD. Journal of Traumatic Stress, 13, 539–588.CrossRef
8.
go back to reference Gersons, B. P. R., Gorissen, W. H. M., Vries, M. D. de, IJzerman, C., & Wiersma, D. A. (2006). Geestelijke gezondheidszorg voor militairen en veteranen. Militaire Spectator, 175, 168–175. Gersons, B. P. R., Gorissen, W. H. M., Vries, M. D. de, IJzerman, C., & Wiersma, D. A. (2006). Geestelijke gezondheidszorg voor militairen en veteranen. Militaire Spectator, 175, 168–175.
9.
go back to reference Hafkenscheid, A. (2006). Antitherapeutische effecten van het weggepoetste daderschap bij slachtoffers. Cogiscope, 1, 30–39. Hafkenscheid, A. (2006). Antitherapeutische effecten van het weggepoetste daderschap bij slachtoffers. Cogiscope, 1, 30–39.
10.
go back to reference Hafkenscheid, A. (2008). Routine Process Monitoring: ervaringen uit de praktijk. Tijdschrift Cliëntgerichte Psychotherapie, 46, 327–345. Hafkenscheid, A. (2008). Routine Process Monitoring: ervaringen uit de praktijk. Tijdschrift Cliëntgerichte Psychotherapie, 46, 327–345.
11.
go back to reference Hafkenscheid, A., & Van Os, J. (2016). Wat ieder die betrokken is bij ROM zich over de metingen moet realiseren. Tijdschrift voor Psychiatrie, 58, 388–396.PubMed Hafkenscheid, A., & Van Os, J. (2016). Wat ieder die betrokken is bij ROM zich over de metingen moet realiseren. Tijdschrift voor Psychiatrie, 58, 388–396.PubMed
12.
go back to reference Heide, J. J. ter, Kleber, R., & Mooren, T. (2014). Complex trauma en complexe PTSS. Tijdschrift voor Psychotherapie, 40, 347–359.CrossRef Heide, J. J. ter, Kleber, R., & Mooren, T. (2014). Complex trauma en complexe PTSS. Tijdschrift voor Psychotherapie, 40, 347–359.CrossRef
13.
go back to reference Hospers, M., & Hafkenscheid, A. (2012). Met regelmaat ontregeld. Tijdschrift voor Psychotherapie, 38, 277–290.CrossRef Hospers, M., & Hafkenscheid, A. (2012). Met regelmaat ontregeld. Tijdschrift voor Psychotherapie, 38, 277–290.CrossRef
14.
go back to reference Hout, M. A. van den, & Engelhard, I. M. (2012). How does EMDR work? Journal of Experimental Psychopathology, 3, 724–738.CrossRef Hout, M. A. van den, & Engelhard, I. M. (2012). How does EMDR work? Journal of Experimental Psychopathology, 3, 724–738.CrossRef
15.
go back to reference Jacobson, N. S., & Truax, P. (1991). Clinical significance: a statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59, 12.CrossRefPubMed Jacobson, N. S., & Truax, P. (1991). Clinical significance: a statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59, 12.CrossRefPubMed
16.
go back to reference Jong, K. de, Nugter, M. A., Lambert, M. J., & Burlingame, G. M. (2009). Handleiding voor afname en scoring van de Outcome Questionnaire (OQ-45). Salt Lake City UT: OQ Measures LLC. Jong, K. de, Nugter, M. A., Lambert, M. J., & Burlingame, G. M. (2009). Handleiding voor afname en scoring van de Outcome Questionnaire (OQ-45). Salt Lake City UT: OQ Measures LLC.
17.
go back to reference Jonge, M. de, Veeninga, A. T., Hout, M. van den, & Hafkenscheid, A. (2007). Als slachtoffers ook daders zijn. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 62, 383–392. Jonge, M. de, Veeninga, A. T., Hout, M. van den, & Hafkenscheid, A. (2007). Als slachtoffers ook daders zijn. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 62, 383–392.
18.
go back to reference Jongh, A. de (2014). EMDR: een psychotherapeutische behandeling met diverse toepassingen binnen de tandheelkunde. Quality Practice Assistenten, 1, 42–45. Jongh, A. de (2014). EMDR: een psychotherapeutische behandeling met diverse toepassingen binnen de tandheelkunde. Quality Practice Assistenten, 1, 42–45.
19.
go back to reference Jongh, A. de, & Broeke, E. ten (2003). Handboek EMDR: een geprotocolleerde behandelmethode voor de gevolgen van psychotrauma. Amsterdam: Harcourt. Jongh, A. de, & Broeke, E. ten (2003). Handboek EMDR: een geprotocolleerde behandelmethode voor de gevolgen van psychotrauma. Amsterdam: Harcourt.
20.
go back to reference Jongh, A. de, & Roos, C. de (2013). EMDR: als herinneringen in de weg zitten. Modern Medicine, 3, 85–88. Jongh, A. de, & Roos, C. de (2013). EMDR: als herinneringen in de weg zitten. Modern Medicine, 3, 85–88.
21.
go back to reference Kersloot, F., Boer, M. de, Hafkenscheid, A., & Schut, H. (2016). EMDR-behandeling bij oorlogsveteranen. Tijdschrift voor Psychotherapie, 42, 242–253.CrossRef Kersloot, F., Boer, M. de, Hafkenscheid, A., & Schut, H. (2016). EMDR-behandeling bij oorlogsveteranen. Tijdschrift voor Psychotherapie, 42, 242–253.CrossRef
22.
go back to reference Kim, D., Bae, H., & Chon Park, Y. (2008). Validity of the subjective units of disturbance scale in EMDR. Journal of EMDR Practice and Research, 2, 57–62.CrossRef Kim, D., Bae, H., & Chon Park, Y. (2008). Validity of the subjective units of disturbance scale in EMDR. Journal of EMDR Practice and Research, 2, 57–62.CrossRef
23.
go back to reference Maercker, A., Brewin, C. R., Bryant, R. A., Cloitre, M., Reed, G. M., Ommeren, M. van, Humayan, A., Jones, L. M., Kagee, A., Llosa, A. E., Rousseau, C., Somasundaram, D. J., Souza, R., Suzuki, Y., Weissbecker, I., Wessely, S. C., First, M. B., & Saxena, S. (2013). Proposals for mental disorders specifically associated with stress in the International Classification of Diseases-11. Lancet, 381, 1683.CrossRefPubMed Maercker, A., Brewin, C. R., Bryant, R. A., Cloitre, M., Reed, G. M., Ommeren, M. van, Humayan, A., Jones, L. M., Kagee, A., Llosa, A. E., Rousseau, C., Somasundaram, D. J., Souza, R., Suzuki, Y., Weissbecker, I., Wessely, S. C., First, M. B., & Saxena, S. (2013). Proposals for mental disorders specifically associated with stress in the International Classification of Diseases-11. Lancet, 381, 1683.CrossRefPubMed
24.
go back to reference Olff, M., & Vries, G. J. de (2004). Prevalence of trauma and PTSD in the Netherlands. 20th Annual Meeting of the International Society for Traumatic Stress Studies, New Orleans. Olff, M., & Vries, G. J. de (2004). Prevalence of trauma and PTSD in the Netherlands. 20th Annual Meeting of the International Society for Traumatic Stress Studies, New Orleans.
25.
go back to reference Silver, S. M., Brooks, A., & Obenchain, J. (1995). Treatment of Vietnam War veterans with PTSD: a comparison of eye movement desensitization and reprocessing, biofeedback, and relaxation training. Journal of Traumatic Stress, 8, 337–342.CrossRefPubMed Silver, S. M., Brooks, A., & Obenchain, J. (1995). Treatment of Vietnam War veterans with PTSD: a comparison of eye movement desensitization and reprocessing, biofeedback, and relaxation training. Journal of Traumatic Stress, 8, 337–342.CrossRefPubMed
99.
go back to reference Timman, R., Jong, K., & Neve‐Enthoven, N. (2015). Cut‐off Scores and Clinical Change Indices for the Dutch Outcome Questionnaire (OQ‐45) in a Large Sample of Normal and Several Psychotherapeutic Populations. Clinical psychology & psychotherapy, 24(1), 72–81. Timman, R., Jong, K., & Neve‐Enthoven, N. (2015). Cut‐off Scores and Clinical Change Indices for the Dutch Outcome Questionnaire (OQ‐45) in a Large Sample of Normal and Several Psychotherapeutic Populations. Clinical psychology & psychotherapy, 24(1), 72–81.
26.
go back to reference Timman, R., Jong, K. de, & Neve-Enthoven, N. de (2017). Cut-off scores and clinical significance indices for the Dutch Outcome Questionnaire (OQ-45) in a large sample of normal and several psychotherapeutic populations. Clinical Psychology and Psychotherapy, 24, 72–81.CrossRefPubMed Timman, R., Jong, K. de, & Neve-Enthoven, N. de (2017). Cut-off scores and clinical significance indices for the Dutch Outcome Questionnaire (OQ-45) in a large sample of normal and several psychotherapeutic populations. Clinical Psychology and Psychotherapy, 24, 72–81.CrossRefPubMed
27.
go back to reference Veeninga, A., & Hafkenscheid, A. J. P. M. (2005). De plaats van EMDR in de behandeling van posttraumatische stressstoornis. Gedragstherapie, 38, 275. Veeninga, A., & Hafkenscheid, A. J. P. M. (2005). De plaats van EMDR in de behandeling van posttraumatische stressstoornis. Gedragstherapie, 38, 275.
Metagegevens
Titel
EMDR-behandeling bij oorlogsveteranen
Een replicatieonderzoek
Auteurs
Irene Schrier
Dorien Eising
Anton Hafkenscheid
Publicatiedatum
14-06-2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 4/2017
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI
https://doi.org/10.1007/s12485-017-0200-1

Andere artikelen Uitgave 4/2017

Tijdschrift voor Psychotherapie 4/2017 Naar de uitgave

EditorialNotes

Inleiding