Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Bijblijven 9/2003

01-09-2003 | Artikelen

Cultuur en psychiatrische diagnostiek: stemmingsstoornissen bij allochtonenstemmingsstoornissen depressie

Auteur: R. Borra

Gepubliceerd in: Bijblijven | Uitgave 9/2003

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

In de laatste decennia meldt zich bij de huisarts een steeds groter wordende groep allochtone patiënten. Vooral in de grote steden van Nederland is de spreekkamer van de huisarts het decor geworden voor veel ‘interculturele ontmoetingen’. Om iets te kunnen begrijpen van de complexe problemen die zich afspelen in deze spreekkamer, met name de problemen bij de eerste diagnostiek van ziektebeelden bij de allochtone patiënten, is het nodig om terug te gaan naar basiskennis van het medisch handelen en deze kennis aan te vullen met begrippen uit de antropologie. Een aantal begrippen en theorieën uit de medische antropologie kan ons behulpzaam zijn bij het verklaren van de moeilijkheden die ontstaan in dergelijke ontmoetingen. Zij kunnen mogelijk bijdragen aan het oplossen van deze problemen. Uitgaande van een praktijksituatie wordt geprobeerd inzichtelijk te maken wat het wetenschappelijk debat is dat zich op de achtergrond van het decor van de spreekkamer afspeelt. Het gaat in dit artikel om de diagnostiek van psychiatrische problemen bij migranten in het algemeen, aan het eind toegespitst naar stemmingsstoornissen. De problemen in de spreekkamer van de huisarts vormen eigenlijk een afspiegeling van een ingewikkeld debat.
Voetnoten
1
Tolk- en Vertaalcentrum Nederland, tel. 074-2555211.
 
Literatuur
go back to reference Alarcon RD. Culture and psychiatric diagnosis. Impact on dsm-iv and icd-10. The Psychiatric Clinics of North America, 1995:18;449-67.PubMed Alarcon RD. Culture and psychiatric diagnosis. Impact on dsm-iv and icd-10. The Psychiatric Clinics of North America, 1995:18;449-67.PubMed
go back to reference American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (fourth edition). Washington: American Psychiatric Press, 1994. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (fourth edition). Washington: American Psychiatric Press, 1994.
go back to reference American Psychiatric Assocation. Beknopte handleiding bij de diagnostische criteria van de dsm-iv. Lisse: Swets & Zeitlinger, 1995. American Psychiatric Assocation. Beknopte handleiding bij de diagnostische criteria van de dsm-iv. Lisse: Swets & Zeitlinger, 1995.
go back to reference Borra R. Cultuur en de dsm-iv. Kritische kanttekeningen bij de transculturele psychiatrische diagnostiek. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid 1998:53;1086-102. Borra R. Cultuur en de dsm-iv. Kritische kanttekeningen bij de transculturele psychiatrische diagnostiek. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid 1998:53;1086-102.
go back to reference Borra R. Transculturele diagnostiek in de praktijk. In: Meekeren E van, Limburg-Okken A, May R (red.), Culturen binnen psychiatriemuren. Gezondheidszorg in een multiculturele samenleving (pp. 64-70). Amsterdam: Boom, 2002. Borra R. Transculturele diagnostiek in de praktijk. In: Meekeren E van, Limburg-Okken A, May R (red.), Culturen binnen psychiatriemuren. Gezondheidszorg in een multiculturele samenleving (pp. 64-70). Amsterdam: Boom, 2002.
go back to reference Borra R. Depressieve Turkse cliënten bij Riagg Rijnmond. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid 2002;57:98-108. Borra R. Depressieve Turkse cliënten bij Riagg Rijnmond. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid 2002;57:98-108.
go back to reference Borra R, Dijk R van, Rohlof H. Cultuur, Classificatie en Diagnose. Cultuursensitief werken met de dsm-iv. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 2002. Borra R, Dijk R van, Rohlof H. Cultuur, Classificatie en Diagnose. Cultuursensitief werken met de dsm-iv. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 2002.
go back to reference Brink W van de, Yperen TA van. Classificatie in de psychiatrische epidemiologie. Uit: Handboek Psychiatrische Epidemiologie. Jong A de, Brink W van den, Ormel J, Wiersma D. Maarssen: Elsevier/De Tijdstroom, 1999. Brink W van de, Yperen TA van. Classificatie in de psychiatrische epidemiologie. Uit: Handboek Psychiatrische Epidemiologie. Jong A de, Brink W van den, Ormel J, Wiersma D. Maarssen: Elsevier/De Tijdstroom, 1999.
go back to reference Cronen V. Het individu vanuit systeemtheoretisch perspectief. Systeemtheoretisch Bulletin 1987(5);3:167 e.v. Cronen V. Het individu vanuit systeemtheoretisch perspectief. Systeemtheoretisch Bulletin 1987(5);3:167 e.v.
go back to reference Cronen V, Johnson K, Lannaman J. Paradoxes, double binds and reflexive-loops: an alternative theoretical perspective. Family Process 1982;21:91-112.CrossRefPubMed Cronen V, Johnson K, Lannaman J. Paradoxes, double binds and reflexive-loops: an alternative theoretical perspective. Family Process 1982;21:91-112.CrossRefPubMed
go back to reference Fabrega H. Cultural and historical foundations of psychiatric diagnosis. In: Mezzich J, Kleinman A, Fabrega H, Parron D (ed.), Culture and and Psychiatric Diagnosis. A dsm-iv Perspective, pp. 3-15. Washington: American Psychiatric Press, 1996. Fabrega H. Cultural and historical foundations of psychiatric diagnosis. In: Mezzich J, Kleinman A, Fabrega H, Parron D (ed.), Culture and and Psychiatric Diagnosis. A dsm-iv Perspective, pp. 3-15. Washington: American Psychiatric Press, 1996.
go back to reference Farmer P. Bad blood, spoiled milk: Bodily fluids as moral barometeres in rural Haiti. American Ethnologist 1998;15:62-84.CrossRef Farmer P. Bad blood, spoiled milk: Bodily fluids as moral barometeres in rural Haiti. American Ethnologist 1998;15:62-84.CrossRef
go back to reference Fernando S. Depression in ethic minorities. In: J. Cox (ed.), Transcultural Psychiatry, pp. 107-138. London: Croon Helm, 1996. Fernando S. Depression in ethic minorities. In: J. Cox (ed.), Transcultural Psychiatry, pp. 107-138. London: Croon Helm, 1996.
go back to reference Good BJ. Culture and the dsm-iv: Diagnosis, knowledge and power. Culture, Medicine and Psychiatry 1996;20:127-132.CrossRefPubMed Good BJ. Culture and the dsm-iv: Diagnosis, knowledge and power. Culture, Medicine and Psychiatry 1996;20:127-132.CrossRefPubMed
go back to reference Greenwood B. Cold or spirits. Choice and ambiguity in Morocco's pluralistic medical system. Social Science & Medicine 1981;158:219-35. Greenwood B. Cold or spirits. Choice and ambiguity in Morocco's pluralistic medical system. Social Science & Medicine 1981;158:219-35.
go back to reference Haasen C, Yagdiran O, Mass R, Krausz M. Potential for misdiagnosis among Turkish migrants with psychotic disorders: a clinical controlled study in Germany. Acta Psychiatrica Scandinavica 2000;101:125-9.CrossRefPubMed Haasen C, Yagdiran O, Mass R, Krausz M. Potential for misdiagnosis among Turkish migrants with psychotic disorders: a clinical controlled study in Germany. Acta Psychiatrica Scandinavica 2000;101:125-9.CrossRefPubMed
go back to reference Henselmans H. De dsm-iv: een plaatsbepaling. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid 1995(5):483-99. Henselmans H. De dsm-iv: een plaatsbepaling. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid 1995(5):483-99.
go back to reference Hutschemaekers G., Neijmeijer L. Beroepen in beweging. Professionalisering en grenzen van een multidisciplinaire ggz. Utrecht/Houten: Trimbos instituut/Bohn Stafleu Van Loghum, 1998. Hutschemaekers G., Neijmeijer L. Beroepen in beweging. Professionalisering en grenzen van een multidisciplinaire ggz. Utrecht/Houten: Trimbos instituut/Bohn Stafleu Van Loghum, 1998.
go back to reference Ingleby D. Machtsrelaties en onderzoeksmethodologie: onderzoeksmethoden als in- en uitsluitingsmechanismen. In: Interculturele geestelijke gezondheidszorg: uitgesloten? Verslag conferentie mikado, 5 april 2001. Rotterdam. Ingleby D. Machtsrelaties en onderzoeksmethodologie: onderzoeksmethoden als in- en uitsluitingsmechanismen. In: Interculturele geestelijke gezondheidszorg: uitgesloten? Verslag conferentie mikado, 5 april 2001. Rotterdam.
go back to reference Jong JTVM de. Psychodiagnostiek bij allochtonen: vragen om moeilijkheden? Maandblad Geestelijke volksgezondheid 1996;51:483-96. Jong JTVM de. Psychodiagnostiek bij allochtonen: vragen om moeilijkheden? Maandblad Geestelijke volksgezondheid 1996;51:483-96.
go back to reference Jong JTVM de. Epidemiologie, hulpzoekgedrag en zorgconsumptie. In Jong J. de & Berg M. van den, Transculturele psychiatrie en psychotherapie Lisse: Swets & Zeitlinger, 1996. Jong JTVM de. Epidemiologie, hulpzoekgedrag en zorgconsumptie. In Jong J. de & Berg M. van den, Transculturele psychiatrie en psychotherapie Lisse: Swets & Zeitlinger, 1996.
go back to reference Kaptchuk TJ. Chinese geneeswijzen. ‘The web that has no weaver’. Utrecht/Antwerpen: Kosmos, 1996. Kaptchuk TJ. Chinese geneeswijzen. ‘The web that has no weaver’. Utrecht/Antwerpen: Kosmos, 1996.
go back to reference Kleinman A. Patients and Healers in the Context of Culture. An Exploration of the Borderland between Anthropology. Medicine and Psychiatry. Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 1980. Kleinman A. Patients and Healers in the Context of Culture. An Exploration of the Borderland between Anthropology. Medicine and Psychiatry. Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 1980.
go back to reference Kleinman A. Anthropology and psychiatry. The role of culture in cross-cultural research on illness. British Journal of Pychiatry 1987;151:447-54.CrossRef Kleinman A. Anthropology and psychiatry. The role of culture in cross-cultural research on illness. British Journal of Pychiatry 1987;151:447-54.CrossRef
go back to reference Knipscheer J, Klaveren M van, Kleber R, Jesserun R. (1999). Surinamers in de ambulante geestelijke gezondheidszorg. Een onderzoek naar hulpzoekgedrag en gezondheidsklachten. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid 1999;54(6):591-604. Knipscheer J, Klaveren M van, Kleber R, Jesserun R. (1999). Surinamers in de ambulante geestelijke gezondheidszorg. Een onderzoek naar hulpzoekgedrag en gezondheidsklachten. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid 1999;54(6):591-604.
go back to reference Knipscheer J. Cultural convergence and divergence in mental health care. Empirical studies on mental distress and help-seeking behaviour of Surinamese, Ghanaian, Turkish and Moroccan migrants in the Netherlands. Proefschrift. Universiteit van Utrecht, 2000. Knipscheer J. Cultural convergence and divergence in mental health care. Empirical studies on mental distress and help-seeking behaviour of Surinamese, Ghanaian, Turkish and Moroccan migrants in the Netherlands. Proefschrift. Universiteit van Utrecht, 2000.
go back to reference Kortmann F. Psychiatrische ziekten: universeel of cultuurgebonden. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid 1989;1:16-30. Kortmann F. Psychiatrische ziekten: universeel of cultuurgebonden. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid 1989;1:16-30.
go back to reference Kortmann F. Diagnostiek en behandeling van depressies in de transculturele diagnostiek. In: Limburg-Okken A, May R, Meekeren E van (red.) Culturen binnen psychiatrie-muren IV. Oegstgeest: APZ Endegeest, 1996. Kortmann F. Diagnostiek en behandeling van depressies in de transculturele diagnostiek. In: Limburg-Okken A, May R, Meekeren E van (red.) Culturen binnen psychiatrie-muren IV. Oegstgeest: APZ Endegeest, 1996.
go back to reference Littlewood R. Psychiatric diagnosis and racial bias: empirical and interpretative approaches. Social Science & Medicine 1992;34:141-9.CrossRef Littlewood R. Psychiatric diagnosis and racial bias: empirical and interpretative approaches. Social Science & Medicine 1992;34:141-9.CrossRef
go back to reference Mezzich J, Kirmayer L, Kleinman A, Fabrega Jr. H, Parron D, Good B, Keh-Ming L, Manson S. The place of culture in dsm-iv. Paper based on the nimh Conference on Culture, Diagnosis and Care. San Diego, 1995. Mezzich J, Kirmayer L, Kleinman A, Fabrega Jr. H, Parron D, Good B, Keh-Ming L, Manson S. The place of culture in dsm-iv. Paper based on the nimh Conference on Culture, Diagnosis and Care. San Diego, 1995.
go back to reference Mezzich J, Kleinman A, Fabrega H, Parron D. Culture and psychiatric diagnosis. A dsm-iv perspective. Washington: American Psychiatric Press, 1996. Mezzich J, Kleinman A, Fabrega H, Parron D. Culture and psychiatric diagnosis. A dsm-iv perspective. Washington: American Psychiatric Press, 1996.
go back to reference Mezzich J, Kirmayer L, Kleinman A, Fabrega Jr. H, Parron D, Good B, Keh-Ming L, Manson S.The place of culture in dsm-iv. The Journal of Nervous and Mental Disease, 1999; Vol. 187. no 8. August 1999. Mezzich J, Kirmayer L, Kleinman A, Fabrega Jr. H, Parron D, Good B, Keh-Ming L, Manson S.The place of culture in dsm-iv. The Journal of Nervous and Mental Disease, 1999; Vol. 187. no 8. August 1999.
go back to reference Moussaoui D. Cultuur en psychiatrie, een antropologische analyse van psychiatrische problemen. In: Dijk R. van (red.): Marokkaanse migranten en de geestelijke gezondheidszorg. (pp. 16-26). Utrecht: NCB, 1989. Moussaoui D. Cultuur en psychiatrie, een antropologische analyse van psychiatrische problemen. In: Dijk R. van (red.): Marokkaanse migranten en de geestelijke gezondheidszorg. (pp. 16-26). Utrecht: NCB, 1989.
go back to reference Neighbors HW. The Influence of racial factors on psychiatric diagnosis: A Review and Suggestions for Research. Community Mental Health Journal 1989;23:301-11.CrossRef Neighbors HW. The Influence of racial factors on psychiatric diagnosis: A Review and Suggestions for Research. Community Mental Health Journal 1989;23:301-11.CrossRef
go back to reference Reijmers E. Systeemtheorie en psychopathologie. Systeemtheoretisch Bulletin 1999;15:140-61. Reijmers E. Systeemtheorie en psychopathologie. Systeemtheoretisch Bulletin 1999;15:140-61.
go back to reference Richters JM. De medisch antropoloog als verteller en vertaler. Heemstede: Smart, 1991. Richters JM. De medisch antropoloog als verteller en vertaler. Heemstede: Smart, 1991.
go back to reference Richters JM. Medische en psychiatrische antropologie: een terreinverkenning. Uit: Transculturele psychiatrie en psychotherapie. Red. De Jong & Van den Berg. Lisse: Swets & Zeitlinger, 1996. Richters JM. Medische en psychiatrische antropologie: een terreinverkenning. Uit: Transculturele psychiatrie en psychotherapie. Red. De Jong & Van den Berg. Lisse: Swets & Zeitlinger, 1996.
go back to reference Richters JM. De ezel, de koekoek en de nachtegaal. Vrouw, depressie en cultuur. In: Limburg-Okken A, May R, Meekeren E van (red.), Culturen binnen psychiatrie muren iv, pp.13-22. Oegstgeest: apz Endegeest, 1996. Richters JM. De ezel, de koekoek en de nachtegaal. Vrouw, depressie en cultuur. In: Limburg-Okken A, May R, Meekeren E van (red.), Culturen binnen psychiatrie muren iv, pp.13-22. Oegstgeest: apz Endegeest, 1996.
go back to reference Richters JM. Women, emotions and depressive disorders - between adjustment and protest. Curare 1996;19:233-24. Richters JM. Women, emotions and depressive disorders - between adjustment and protest. Curare 1996;19:233-24.
go back to reference Ten Have M, Rodrigues M, Bijl R. Hulpverlening aan allochtone vrouwen met psychische problemen. Het hulpaanbod in Amsterdam voor Surinaamse, Antilliaanse/ Arubaanse, Turkse en Marokkaanse vrouwen met psychische problemen.Utrecht: NcGv, 1996. Ten Have M, Rodrigues M, Bijl R. Hulpverlening aan allochtone vrouwen met psychische problemen. Het hulpaanbod in Amsterdam voor Surinaamse, Antilliaanse/ Arubaanse, Turkse en Marokkaanse vrouwen met psychische problemen.Utrecht: NcGv, 1996.
go back to reference Thomaes K. Turkse vrouwen aan het woord. Een onderzoek naar ziekteverklaringen en hulpzoekgedrag met betrekking tot de geestelijke gezondheidsproblemen bij Turkse vrouwen in Maastricht. Maastricht: Riagg Maastricht, 1994. Thomaes K. Turkse vrouwen aan het woord. Een onderzoek naar ziekteverklaringen en hulpzoekgedrag met betrekking tot de geestelijke gezondheidsproblemen bij Turkse vrouwen in Maastricht. Maastricht: Riagg Maastricht, 1994.
go back to reference Tijdink DWGM, Es J van. Vertaal- en communicatieproblemen bij de diagnostiek van de depressieve stemming bij Berberpatiënten. Mamnesh thit? Tijdschrift voor Psychiatrie 2003;45:327-32. Tijdink DWGM, Es J van. Vertaal- en communicatieproblemen bij de diagnostiek van de depressieve stemming bij Berberpatiënten. Mamnesh thit? Tijdschrift voor Psychiatrie 2003;45:327-32.
go back to reference Vandereycken W. Psychopathologie: van diagnostiek tot therapie. In: Vandereycken W. e.a. (red.), Handboek psychopathologie deel I Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum, 1994. Vandereycken W. Psychopathologie: van diagnostiek tot therapie. In: Vandereycken W. e.a. (red.), Handboek psychopathologie deel I Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum, 1994.
go back to reference Young A. Internalizing and externalizing medical belief systems: An Ethiopan example. Social Science & Medicine 1979;10:147-56. Young A. Internalizing and externalizing medical belief systems: An Ethiopan example. Social Science & Medicine 1979;10:147-56.
go back to reference Zwaan T. Is er leven na de diagnose? Systeemtherapie 1999;11: 239-48. Zwaan T. Is er leven na de diagnose? Systeemtherapie 1999;11: 239-48.
Metagegevens
Titel
Cultuur en psychiatrische diagnostiek: stemmingsstoornissen bij allochtonenstemmingsstoornissen bij allochtonen depressie cultuur
Auteur
R. Borra
Publicatiedatum
01-09-2003
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Bijblijven / Uitgave 9/2003
Print ISSN: 0168-9428
Elektronisch ISSN: 1876-4916
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03059741

Andere artikelen Uitgave 9/2003

Bijblijven 9/2003 Naar de uitgave